„Nic dla siebie, wszystko dla Krynicy. Leon Nowotarski”

Dnia 30 października br. w Galerii Sztuki „Siedlisko” w Krynicy- Zdroju odbył się wernisaż wystawy poświęconej jednemu z najwybitniejszych Kryniczan – Leonowi Nowotarskiemu.

Dnia 30 października br. w Galerii Sztuki „Siedlisko” w Krynicy- Zdroju odbył się wernisaż wystawy poświęconej jednemu z najwybitniejszych Kryniczan – Leonowi Nowotarskiemu.

Od 13 listopada będzie ja można oglądać w Pijalni Głównej. Ekspozycję przygotowała nasza biblioteka z okazji 60 rocznicy Jego śmierci. Leon Nowotarski (1878-1957) był wieloletnim dyrektorem Państwowego Zakładu Zdrojowego w Krynicy (1918-1939, 1945-1950), przewodniczącym Komisji Zdrojowej, niezapomnianym gospodarzem uzdrowiska, społecznikiem. Za jego czasów Krynica przekształciła się w nowoczesny kurort, z doskonałą bazą zabiegową i hotelową. Stała się stolicą sportów zimowych i miejscem wypoczynku elit II Rzeczpospolitej. Jego działalność na rzecz rozwoju Krynicy była tak znacząca, że ten okres nazwano „epoką Nowotarskiego”. Dzisiaj postać dyrektora Nowotarskiego powoli odchodzi w zapomnienie, dlatego ekspozycja ma na celu nie tylko ocalić od zapomnienia jego postać i przybliżyć zasługi na rzecz rozwoju Krynicy, ale przede wszystkim jest wyrazem wdzięczności za jego pracę, serce, poświęcenie. Nie byłoby dzisiaj takiej Krynicy, gdyby przed ponad stu laty nie przybył do niej młody, pochodzący z Żywca inżynier, Leon Nowotarski. Wielki człowiek, który nie stosował żądań dla siebie, bardzo wiele zaś dla Krynicy.

Na wystawie wykorzystano bogate materiały, dokumentujące działalność zawodową, społeczną i życie L. Nowotarskiego: zdjęcia, dokumenty, pamiątki i rzeczy osobiste.  Na honorowym miejscu znalazło się popiersie dyrektora Nowotarskiego wykonane pod koniec lat 40. tych ubiegłego wieku.  Większość materiałów pochodzi ze zbiorów biblioteki, ponadto z: artykułów gazety lokalnej „Krynickie Zdroje”, Almanachu Muszyny, Archiwum Domu Generalnego Sióstr Służebniczek Starowiejskich (Kroniki Zgromadzenia), Kroniki Krynicy, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Muzeum Miejskiego w Żywcu, artykułu D. Firlej – Władysław Nowotarski – wielki społecznik i patriota (ww.żywiec.info) i zbiorów prywatnych oraz relacji mówionych.

Zakazane uczucie. Zakazana miłość

Zakazana miłość, która połączyła Renę Kornreich, dziewczynę z ortodoksyjnej rodziny żydowskiej, mieszkającej przed II wojna światową w Tyliczu i Łemka Andrzeja Garberę, była tematem spotkania historycznego, które odbyło się 19 października 2017 r. w bibliotece w Tyliczu. Wzięło w nim udział ok. 30 uczniów gimnazjum w Tyliczu.

Zakazana miłość, która połączyła Renę Kornreich, dziewczynę z ortodoksyjnej rodziny żydowskiej, mieszkającej przed II wojna światową w Tyliczu i Łemka Andrzeja Garberę, była tematem spotkania historycznego, które odbyło się 19 października 2017 r. w bibliotece w Tyliczu. Wzięło w nim udział ok. 30 uczniów gimnazjum w Tyliczu. Historia zakazanego uczucia dwójki młodych mieszkańców Tylicza i ich losy były pretekstem do pokazania wielokulturowości zarówno Tylicza, jak i Krynicy i innych okolicznych miejscowości. W dwudziestoleciu międzywojennym te tereny zamieszkiwali Polacy oraz mniejszości narodowe: Łemkowie i Żydzi. Stanowili mozaikę nie tylko narodowościową, ale kulturową i religijną. Losy bohaterów spotkania stały się kanwą do powstania spektaklu teatralnego pt., „Gdy skamienieje wiatr, będziemy wzruszać powietrze”, który był prezentowany w Krynicy- Zdroju na początku września br. przez aktorów Teatru Odwróconego w Krakowie i mieszkańców Krynicy i Tylicza. Historia Reny – miłość do Andrzeja, aresztowanie i wywiezienie do Oświęcimia, śmierć rodziców, wyjazd do USA – powróciła na nowo za sprawą książki, wydanej w Stanach Zjednoczonych pt. Rena ‘s Promise (Obietnica Reny). Powróciła także postać Andrzeja Garbery – pilota i znanego kuriera, który podczas okupacji przeprowadzał oficerów i cywilów przez granicę. Mimo, że zmarł w 1940 r. po ucieczce z rąk niemieckiej policji, pamięć o nim nadal żyje wśród mieszkańców. Spotkanie miało interaktywny charakter. Było połączone z prezentacją materiałów, zdjęć i dyskusją. Większość uczestników znała tę historię z opowiadań swoich rodziców, a zwłaszcza dziadków. Mimo, że tamten świat minął bezpowrotnie, żyją wspomnienia i miejsca wydarzeń.

Spotkanie poprowadziły: Magdalena Krzeszowska i Agata Jarosz z Biblioteki Publicznej w Krynicy- Zdroju. Warsztaty zostały zorganizowane w ramach projektu, „Gdy skamienieje wiatr/będziemy wzruszać powietrze”, który realizuje Fundacja Sztuka Teatru ze środków Muzeum Historii Polski, w programie Patriotyzm Jutra.

 

Zakazana współpraca. Zakazana nadzieja

20 października br. w czytelni naszej biblioteki odbyło się spotkanie historyczne poświęcone organizacji przerzutów kurierskich na Słowację i Węgry podczas II wojny światowej.

20 października br. w czytelni naszej biblioteki odbyło się spotkanie historyczne poświęcone organizacji przerzutów kurierskich na Słowację i Węgry podczas II wojny światowej. Przeprowadzając wojskowych i uchodźców, Polacy współpracowali ściśle z ludnością łemkowską. Najbardziej znanym kurierem na terenie Krynicy i Tylicza był Andrzej Garbera, przedwojenny podoficer II Pułku Lotniczego w Krakowie. Był skutecznym przewodnikiem, który doskonale znał topografię przygranicznych terenów. W konspiracyjnej działalności wykorzystywał kontakty ze swoim bratem Michałem, który mieszkał w Preszowie. W czasie jednej z akcji wpadł na granicy w zasadzkę i został aresztowany przez słowacką straż graniczną, współpracującą z Niemcami. Po ucieczce ukrył w lesie, ale przemarzł i nabawił się ostrego zapalenia płuc. Przewieziony do szpitala w Nowym Sączu, zmarł 9 kwietnia 1940 r. Legendarny kurier przeprowadził w ciągu kilku miesięcy kilkaset osób. Andrzeja Garberę i Renę Kornreich z Tylicza połączyło uczucie, ale przynależność do dwu różnych kultur uniemożliwiła im zawarcie małżeństwa. Losy bohaterów stały się kanwą do powstania spektaklu teatralnego pt., „Gdy skamienieje wiatr, będziemy wzruszać powietrze”, który był prezentowany w Krynicy- Zdroju na początku września br. przez aktorów Teatru Odwróconego w Krakowie i mieszkańców Krynicy i Tylicza. Podczas spotkania były wyświetlane zdjęcia i prezentowane materiały związane z działalnością kurierów podczas okupacji oraz pokazujące wielokulturowość naszego regionu w latach międzywojennych. Spotkanie poprowadziły: Magdalena Krzeszowska i Agata Jarosz z Biblioteki Publicznej w Krynicy- Zdroju. Warsztaty zostały zorganizowane w ramach projektu, „Gdy skamienieje wiatr/będziemy wzruszać powietrze”, który realizuje Fundacja Sztuka Teatru ze środków Muzeum Historii Polski, w programie Patriotyzm Jutra.